W roku akademickim 2023/2024 odbyło się na naszej uczelni „Ogólnouniwersyteckie badanie sytuacji bytowej osób studiujących na Uniwersytecie Warszawskim”. Jego celem było dostarczenie kompleksowych i rzetelnych informacji o warunkach bytowych, potrzebach socjalnych, a także o oczekiwaniach studentek i studentów dotyczących wsparcia ze strony naszej uczelni w obszarze potrzeb socjalno-bytowych.
Badanie zostało zaprojektowane i zrealizowane zgodnie z wytycznymi Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia przez Zespół Roboczy powołany 18 grudnia 2023 r. decyzją Prorektora UW ds. studentów i jakości kształcenia dr. hab. Sławomira Żółtka, prof. ucz. W skład Zespołu weszły studentki i studenci z Samorządu Studentów UW oraz Ogólnopolskiego Związku Zawodowego „Inicjatywa Pracownicza”, a także zespół Pracowni Ewaluacji Jakości Kształcenia.
W trakcie projektowania badania zdecydowano się na wykorzystanie trzech, uzupełniających się sposobów pozyskania informacji: metod jakościowych, metod ilościowych oraz badania terenowego zaplecza socjalnego budynków uczelni.
Badanie pokazało, jak dużym wyzwaniem dla Uniwersytetu Warszawskiego są potrzeby socjalne osób studiujących. Wysokie koszty utrzymania zmusiły wiele z nich do podjęcia pracy zarobkowej. Badanie ujawniło, jak trudno jest im łączyć pracę ze studiowaniem. Tym ważniejsze jest wsparcie socjalne ze strony naszej uczelni wobec studentek i studentów. Odnosi się to zarówno do wsparcia materialnego świadczonego przez UW, jak i infrastruktury wsparcia osób studiujących w czasie nauki. Wsparcie to zostało generalnie dobrze ocenione przez osoby badane. Niedostatki w przestrzeniach do nauki i odpoczynku oraz zaplecza gastronomicznego na niektórych jednostkach UW są często uzupełniane przez sąsiednie jednostki na danym kampusie. Uniwersytet Warszawski dostosowuje się do potrzeb społeczności akademickiej. Widać to w wynikach naszego badania.
– powiedział dr hab. Mikołaj Jasiński, koordynator zespołu Pracowni Ewaluacji Jakości Kształcenia, który kierował badaniem.
W przeprowadzanej w ramach badania w dniach od 9 kwietnia do 13 maja 2024 r. ankiecie (przy pomocy systemu Ankieter) wzięło udział 5237 osób (prawie 15% osób studiujących), przy czym wśród badanych reprezentowane były wszystkie poziomy kształcenia oraz wszystkie lokalizacje budynków, w których prowadzona jest dydaktyka
Wybrane wnioski z badania przedstawiają się następująco:
- Zdecydowana większość osób studiujących stwierdziła, że na uczelni mają miejsce do odpoczynku oraz miejsce do pracy umysłowej (w tej ostatniej kategorii najczęściej wskazywano biblioteki).
- Osoby studiujące wiedzą, gdzie mogą zwrócić się szukając różnego rodzaju pomocy. Wśród ankietowanych widać duże zainteresowanie ofertą Centrum Pomocy Psychologicznej, Biura ds. Pomocy Materialnej i Biura ds. Osób z Niepełnosprawnościami. Są jednak i instytucje pomocowe, o istnieniu których wie nieznaczna liczba studentów. Mowa tu o koordynatorze ds. przeciwdziałania mobbingowi oraz konsultantce ds. przemocy seksualnej.
- Badani wypowiedzieli się również o tym, jak odbierają procedury ubiegania się o różnego rodzaju wsparcie. Za najtrudniejsze badani uznali składanie wniosków o stypendium socjalne oraz dotychczasowy system wnioskowania o miejsce w akademiku, natomiast składanie wniosku o rozłożenie na raty opłat za studia było na ogół oceniane jako łatwe.
- Wyraźna większość badanych, która szukała pomocy w różnego rodzaju jednostkach UW otrzymała to wsparcie. Procent osób, które uzyskały poszukiwane wsparcie wyniósł – w zależności od jednostki – od 59% do 89%.
- Wyraźna większość badanych, która ubiegała się o wsparcie materialne na UW otrzymała tę pomoc. Najczęściej było to rozłożenie opłat za studia, uzyskanie miejsca w akademiku oraz otrzymanie stypendium dla osób z niepełnosprawnościami.
- Studentki i studenci korzystający z instytucjonalnego wsparcia na uczelni byli zadowoleni z otrzymanego wsparcia. Najwyżej badani oceniali pomoc uzyskaną z: Biura ds. Osób z Niepełnosprawnościami, Welcome Pointu i Inkubatora UW.
- W zakresie miejsca zamieszkania osoby studiujące na studiach pierwszego stopnia oraz jednolitych studiach magisterskich wskazywały najczęściej, że mieszkają z rodzicami lub rodziną. Z kolei w przypadku studentów studiów drugiego stopniu ta forma była wskazywana rzadziej niż różne formy zamieszkiwania oddzielnie od rodziców (wynajęty pokój lub mieszkanie, własne mieszkanie, ewentualnie akademik).
- W akademiku mieszkało 10% badanych, częściej na pierwszym stopniu lub na studiach jednolitych magisterskich niż na studiach drugiego stopnia. 80% osób mieszkających obecnie w akademiku uważało tę formę zakwaterowania za odpowiednią dla siebie. Co piąta osoba chciałaby się stamtąd wyprowadzić.
- Głównym źródłem utrzymania osób studiujących na studiach pierwszego stopnia było zazwyczaj wsparcie rodziny, zaś na studiach drugiego stopnia – dochody z pracy. Wśród dodatkowych źródeł utrzymania najczęściej wskazywano oszczędności, które wymieniło 45% badanych mających dodatkowe źródła utrzymania.
- Własną sytuację materialną oceniano na ogół jako dobrą (43%), znacznie mniej, bo 17% uznało ją za złą. Przy tym, zdaniem 31%, sytuacja ta poprawiła się w ciągu ostatniego roku, a zdaniem 28% – pogorszyła się.
- Spośród różnych potrzeb poszczególnych grup wyróżnionych ze względu na niepełnosprawność najsilniej zgłaszano potrzeby dotyczące warunków mieszkaniowych (49%) oraz potrzeby komunikacyjne (44%). W obu przypadkach dotyczyło to osób z umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności.
- Większość mieszkańców akademików, którzy ze względów zdrowotnych deklarowali specjalne potrzeby związane z warunkami mieszkaniowymi, pozytywnie ocenia ofertę Uniwersytetu Warszawskiego w tym obszarze.
Pełne wyniki przeprowadzonego badania znajdują się w Raporcie pt. „Ogólnouniwersyteckie badanie sytuacji bytowej osób studiujących na Uniwersytecie Warszawskim”.
Zapraszamy do zapoznania się z Raportem z badania.